Praca dzieci w UK – co wolno, co trzeba zgłosić, jakie są podatki?

Praca dzieci w UK jest możliwa i wspierana przez prawo, ale tylko pod określonymi warunkami. Wielu nastolatków marzy o pierwszych własnych pieniądzach na nową grę, telefon, czy po prostu jako krok w dorosłość. I to świetnie! Praca uczy odpowiedzialności, szacunku do pieniędzy i… daje ogromną satysfakcję. Ty jako rodzic musisz wiedzieć, co można, a czego nie wolno – bo przepisy w UK są konkretne.

W jakim wieku dziecko może zacząć pracować?

Wiek dziecka	Czy może pracować?	Warunki
poniżej 13 lat	❌ Nielegalne	żadna forma zatrudnienia nie jest dozwolona
13–15 lat	✅ Tak	z pozwoleniem councilu, tylko lekkie prace
16–17 lat	✅ Tak	zgodnie z przepisami prawa pracy dla młodych

Do 16. roku życia dziecko musi mieć:

W UK dzieci w wieku 13–16 lat mogą legalnie podejmować tzw. „light work” – czyli lekką pracę, która nie zagraża ich zdrowiu, bezpieczeństwu ani edukacji. Takie prace są ściśle określone i muszą być zatwierdzone przez lokalny council.
Zabronione są prace niebezpieczne, fizyczne, w nocy, w barach, fabrykach, przy chemikaliach lub maszynach.

Przykładowe lekkie prace (light work), dozwolone dla dzieci w UK:

Rodzaj pracy	Opis
Roznoszenie gazet i ulotek	Poranna lub weekendowa praca – często przez lokalne gazety lub firmy
Opieka nad zwierzętami	Wyprowadzanie psów, karmienie, sprzątanie po zwierzętach
Pomoc w ogrodzie	Pielenie, podlewanie roślin, grabienie liści
Pomoc w sklepie lub kiosku	Rozkładanie towaru, drobne porządki, obsługa klientów (bez alkoholu)
Pomoc w kawiarni lub restauracji	Zbieranie naczyń, sprzątanie, praca na zapleczu (bez obsługi gorącego sprzętu)
Pomoc biurowa	Segregowanie dokumentów, kopertowanie, kserowanie
Mycie aut (na posesji prywatnej)	Okazjonalnie – np. u sąsiadów (nie w myjniach komercyjnych)
Pomoc w stajni lub gospodarstwie	Pod okiem dorosłych, bez ciężkich prac i maszyn
Pomoc na rynku lub straganie	Rozkładanie towaru, podawanie produktów – z ograniczeniami wiekowymi

Praca dzieci w UK: ile godzin?

W tygodniu szkolnym:

max 2 godziny dziennie (przed lub po lekcjach)
max 12 godzin tygodniowo

Podczas wakacji (13–14 lat):

max 5 godzin dziennie, 25 tygodniowo

Podczas wakacji (15–16 lat):

max 8 godzin dziennie, 35 tygodniowo

Co z umową?

Przy pracach dorywczych często umowy nie są wymagane, ale:

jako rodzic lub opiekun powinnaś znać szczegóły pracy (czas, wynagrodzenie, forma kontaktu)
jeśli dziecko pracuje regularnie lub dla firmy – warto zadbać o pisemne potwierdzenie warunków. Może to być nieformalna umowa, a nawet zwykły e-mail.

Praca dzieci w UK: co z podatkami?

Zasadniczo: nie, dopóki jego dochody nie przekroczą rocznego progu personal allowance, wynosi £12,570 rocznie (czyli około £1,047 miesięcznie)

Czyli:

Jeśli dziecko zarabia okazjonalnie lub sezonowo – nie musi płacić podatków
Jeśli dziecko zaczyna prowadzić działalność (np. YouTube, Etsy, dropshipping) – sprawa się trochę komplikuje. Czytaj niżej co wtedy trzeba zrobić.

A co jeśli dziecko prowadzi działalność online (np. zarabia na YouTube)?

Tu obowiązują takie same zasady, jak dla dorosłych:

✅ Gdy dochód z działalności przekracza £1,000 rocznie → trzeba zarejestrować się jako sole trader w HMRC
✅ Jeśli dziecko ma poniżej 18 lat – rejestracji dokonuje rodzic/opiekun (np. na swoje dane, w imieniu dziecka)
✅ Platformy jak YouTube czy TikTok wymagają konta rodzica dla niepełnoletnich użytkowników zarabiających (np. Google AdSense)

Warto skonsultować się z księgowym, jeśli dziecko zarabia online, nawet „niewielkie” sumy, ale regularnie.

Praca dzieci w UK: kiedy jest niemożliwa?

Niezależnie od wieku, dzieci nie mogą być zatrudniane do prac:

w barach i pubach (generalnie tam gdzie znajduje się alkohol, nawet w sklepach dzieci nie mogą pracować na dziale z alkoholem)
na budowie
w fabrykach
w pracy nocnej
przy chemikaliach, maszynach, pracy fizycznej dla dorosłych

To regulują przepisy Children and Young Persons Act 1933 oraz lokalne przepisy councilu

Twoje obowiązki

Monitoruj, czy dziecko nie jest wykorzystywane (np. zaniżone stawki, za dużo pracy)
Upewnij się, że pracodawca ma zgodę councilu
Pomóż dziecku prowadzić ewidencję dochodów, jeśli praca jest regularna
W przypadku działalności online – rozważyć formalne zgłoszenie do HMRC

Przykłady z życia:

Pytanie	Odpowiedź
Czy 11-latek może zarabiać?	❌ Nielegalne
Czy 14-latek może myć auto sąsiada za £5?	✅ Tak, jeśli to okazjonalne
Czy 15-latek może rozwozić ulotki z firmą?	✅ Tak, z pozwoleniem councilu
Czy 16-latka zarabiająca na Etsy musi zgłosić dochód?	✅ Tak, jeśli przekroczy £1,000 rocznie
Czy dzieci płacą podatek dochodowy?	❌ Nie, dopóki nie przekroczą £12,570 rocznie